Transport międzynarodowy wiąże się z dużą ilością niezbędnych dokumentów, czynności i procedur dotyczących obsługi celnej na poszczególnych granicach. Wpływa to na znaczne wydłużenie czasu przewozu i generuje szereg dodatkowych obowiązków. Jednak w przypadku niektórych rodzajów towarów można zastosować karnet ATA. Co to jest, jakiego rodzaju ładunków dotyczy i w jaki sposób można z niego korzystać?
Karnet ATA – co to jest?
Karnet ATA to rodzaj międzynarodowego dokumentu celnego, dzięki któremu możliwe jest znacznie szybsze przeprowadzenie odprawy celnej na granicach 78 krajów, które zrzeszone są w łańcuchu gwarancyjnym ATA. W przeprowadzanych czynnościach karnet ATA eliminuje zawiłą procedurę związaną z odprawą czasową, a osoba będąca użytkownikiem karnetu ATA nie jest zobowiązana do wypełniania dokumentu SAD, składania depozytów na przekraczanych granicach czy wypełniania deklaracji celnych. Karnet ATA w przypadku Polski nie jest potrzebny w przypadku transportu międzynarodowego na terenie krajów Unii Europejskiej.
Dokument ATA powstał w wyniku działań Rady Współpracy Celnej i Międzynarodowego Biura Izb Handlowych. Podstawa prawna dla karnetu ATA zawarta jest w Konwencji celnej w sprawie karnetu ATA dla odprawy warunkowej towarów sporządzonej w Brukseli dn. 6 grudnia 1961 r. (Dz. U. Nr 30 z 1969 r. poz. 242, zwana „Konwencją ATA”) oraz w Konwencji dotyczącej odprawy czasowej sporządzonej w Stambule dn. 26 czerwca 1990 r. (Dz. U. Nr 14 z 1998 r. Nr 14, poz. 61 i Dz. U. z 2002 r. Nr 198, poz. 1668, zwana „Konwencją stambulską”).
Jakie towary obejmuje karnet ATA?
Karnet ATA to duże udogodnienie, jednak nie przysługuje ono wszystkim przewożonym ładunkom. W konwencji ATA ujęte zostały takie kategorie towarów jak:
- wzory, próbniki i próbki handlowe transportowane w celu rozpoznania rynku, akwizycji czy zaprezentowania potencjalnemu kontrahentowi przed zawarciem ostatecznej umowy handlowej,
- produkty przeznaczone do wystawienia na targach i różnego rodzaju spotkaniach o charakterze promocyjnym, w tym eksponaty, jak i obudowy, wystrój czy elementy niezbędne do stworzenia danego stoiska,
- wyposażenie zawodowe – instrumenty muzyczne, sprzęt roboczy, urządzenia niezbędne do filmowania, rekwizyty teatralne i filmowe, sprzęt badawczy i naukowy, urządzenia sportowe itp.
Należy pamiętać, że w ramach przewozów międzynarodowych z wykorzystaniem karnetu ATA nie można transportować artykułów spożywczych, a także przedmiotów przeznaczonych do naprawy, przetworzenia, modernizacji czy sprzedaży.
Jak długo ważny jest karnet ATA?
Ważność karnetu ATA wynosi 12 miesięcy od momentu jego wydania. Z reguły termin ważności nie może być przedłużany. W niektórych przypadkach możliwe jest jednak zastąpienie kończącego się karnetu nowym, który ważny jest przez kolejne 12 miesięcy.
W okresie ważności karnetu można korzystać z niego wielokrotnie, jednak tylko wtedy, gdy lista transportowanych towarów nie ulega zmianie, a na każdy kolejny wyjazd z Polski /Unii Europejskiej potrzebny jest dodatkowy komplet kart. W przypadku importu na niebieskim odcinku tranzytowym z karnetem ATA i przekroczenia terminu odprawy czasowej niezbędne jest uiszczenie opłaty celnej.
