Tranzyt międzynarodowy to procedury, które muszą zostać wypełnione, by towar mógł być przewieziony przez terytorium konkretnego państwa. Każdy kraj indywidualnie tworzy własne procedury, a w przypadku państw należących do UE, zasady tranzytu uregulowane zostały w Unijnym Kodeksie Celnym oraz w rozporządzeniu delegowanym i wykonawczym.
Tranzyt WPT zaś realizowany jest na podstawie Konwencji o wspólnej procedurze tranzytowej i umożliwia przemieszczanie towarów między stronami Konwencji.
Konwencja o wspólnej procedurze tranzytowej
Konwencja o wspólnej procedurze tranzytowej reguluje zasady tranzytu między państwami członkowskim UE a krajami EFTA (Szwajcaria, Norwegia, Islandia) oraz poszczególnymi krajami EFTA. Do Konwencji o wspólnej procedurze tranzytowej przystąpiły również: Turcja, Macedonia, Serbia i Zjednoczone Królestwo.
Celem Konwencji o wspólnej procedurze tranzytowej jest regulacja prawna tranzytu towarów przewożonych pod dozorem celnym między krajami, które konwencję podpisały oraz uproszczenie formalności celnych.
W Konwencji o wspólnej procedurze tranzytowej określono m.in.:
• Zasady wspólnej procedury tranzytowej (WPT)
• Obowiązki urzędów celnych
• Obowiązki zgłaszającego tranzyt
Wspólna Procedura Tranzytowa – podział procedur i korzyści
Wspólna Procedura Tranzytowa dotyczy tak obowiązków zgłaszającego tranzyt, jak i obowiązków urzędów celnych w kwestii tranzytu. WPT u podstaw dzieli się na dwie procedury – procedurę tranzytu T1 (tranzyt zewnętrzny) oraz procedurę tranzytu T2 (tranzyt wewnętrzny), gdzie pierwsza z nich dotyczy towarów wwożonych do UE z krajów EFTA, a druga – towarów wywożonych z UE do EFTA.
Dzięki określeniu unikatowych zasad prawnych dla tranzytu towarów między państwa UE a EFTA (a także pomiędzy poszczególnymi krajami EFTA), uproszczono i ujednolicono zasady celne. Pozwoliło to na wydajniejszy i szybszy transport międzynarodowy, a także skróciło czas oczekiwania docelowego odbiorcy na zamówiony towar.
Wielka Brytania po brexicie – transport towarów
Procedury i zasady przewozu towarów z UE do Wielkiej Brytanii nie uległy drastycznym zmianom jeszcze w roku 2021, pomimo wyjścia UK z Unii Europejskiej. Sytuacja, zgodnie z zapowiedziami, zmieniła się równo 1 stycznia 2022 roku – w życie weszły nowe zasady.
Szczegółowo zostały one rozpisane w dokumencie The Border with the European Union – Importing and Exporting Goods, który jest na bieżącą aktualizowany. Ostatnia, grudniowa aktualizacja, informowała o przedłużeniu zachowania starych procedur w przypadku przewozu towarów przez terytorium Irlandii do Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej. Jak można przeczytać w dokumencie, decyzja ta została podjęta, aby uniknąć zakłóceń w przewozie towarów z Irlandii do UK.
Zasady wymiany handlowej UK po brexicie z UE zakładają wprowadzenie pełnych deklaracji celnych, pre-notyfikacji i wymogu dokumentów potwierdzających pochodzenie produktów. Od 1 stycznia przewoźnicy muszą także być zarejestrowani w usłudze GVMS. Kontrole certyfikatów, identyfikacji tożsamościowej oraz kontrole fizyczne wprowadzone zostaną dla różnego typu towarów w następujących po sobie fazach, a daty ich rozpoczęcia to kolejno – 1 lipca, 1 września i 1 listopada 2022.
Co warto szczególnie podkreślić, a co zostało wyszczególnione w listopadowej aktualizacji w The Border with the European Union, do 1 lipca nie będą jeszcze wymagane deklaracje bezpieczeństwa (Safety and Security Declarations).
Dana jednostka może zdecydować się, że transport towarów odbędzie się na zasadach Konwencji o wspólnej procedurze tranzytowej. Jak podaje GOV, w tej sytuacji przewoźnik musi otrzymać lokalny numer referencyjny (LRN) lub TAD.